Biuletyn Informacji Publicznej
Związek Międzygminny "Gospodarka Odpadami Aglomeracji Poznańskiej"

Zmiany w gospodarce odpadami w pełni zaczną obowiązywać od 1 lipca 2013 r. Od tego dnia gminy przejmą pełną odpowiedzialność za gospodarowanie nimi. Nowe rozwiązania budzą wiele pytań i wątpliwości. Spróbujmy odpowiedzieć na najważniejsze z nich?

Po co rewolucyjne zmiany skoro obecny system działa sprawnie?

W dotychczasowym systemie właściciele posesji sami wybierali odbiorców odpadów, zwykle oferujących najniższą cenę i nie interesowali się kwestiami ich dalszego zagospodarowania. Tymczasem odpadów ciągle przybywa. Rosną też wymagania związane z ich zagospodarowaniem. Normy unijne zobowiązują gminy do osiągnięcia już od tego roku określonych poziomów odzysku i recyklingu. Jeśli tego nie zrobią grożą im surowe kary finansowe. Odpadów nie można w nieskończoność kierować na składowiska, gdyż w hierarchii przetwarzania odpadów jest to najgorsza metoda ich zagospodarowania. Trzeba więc budować sortownie i spalarnie, doskonalić systemy ich zbierania i segregowania, a także rekultywować tereny obecnych składowisk, gdyż zagrażają one środowisku.

Do tej pory było taniej...

-dowodzi wielu mieszkańców. W dotychczasowym systemie opłaty były zróżnicowane. Wynikało to często z rachunku ekonomicznego firm odbierających odpady. W niektórych rejonach (np. na terenie spółdzielni mieszkaniowych) stosowano niższe stawki i równoważono je sobie opłatami w innych (np na osiedlach willowych). Obniżeniu kosztów sprzyjały sprawne systemy segregacji działające na wielu osiedlach. Jednak można też było je zmniejszać poprzez wywożenie odpadów na dzikie składowiska, do żwirowni lub wprost do lasu. Inną formą „oszczędności” były zmiany oznaczenia odpadów, te niebezpieczne uznawano za zwykłe i kierowano wprost na składowiska. Ten nieszczelny system umożliwiający omijanie wymagań i nie gwarantujący osiągnięcia określonych poziomów odzysku i recyklingu musiał się zmienić.

Jakie zmiany są najważniejsze?

Od 1 lipca 2013 gminy przejmą zarząd nad gospodarowaniem odpadami, wprowadzą nowe zasady naliczania opłat i określą ich stawki oraz w przetargach wybiorą firmy odbierające odpady. Mieszkańcy nie będą już podpisywać indywidualnych umów z odbiorcami odpadów, a ich segregacja będzie się im opłacać poprzez ponoszenie niższych stawek opłat.

Dlaczego nie gmina, lecz Związek Międzygminny „Gospodarka Odpadami Aglomeracji Poznańskiej” ustala stawki opłat?

Znowelizowana ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zobowiązała radę gminy do dokonania w drodze uchwały wyboru jednej z metod ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz do ustalenia stawki takiej opłaty i stawki za pojemnik określonej pojemności. Samorządy Miasta Poznania oraz 9 sąsiednich gmin, zgodnie z przepisami ustawy, przekazały te uprawnienia utworzonemu Związkowi Międzygminnemu „Gospodarka Odpadami Aglomeracji Poznańskiej” Jego Zgromadzenie, na podstawie Statutu Związku Międzygminnego przyjętego przez rady gmin – uczestników związku, jest więc właściwe do podjęcia uchwał określających metodę oraz stawki opłat. W skład 18-osobowego Zgromadzenia ZM GOAP wchodzą burmistrzowie i wójtowie lub ich zastępcy 9 gmin oraz 9 przedstawicieli miasta Poznania.

Jakie ustalano stawki opłat?

Ustawodawca zostawił samorządom dowolność w ich ustalaniu. Określając jednak w ustawie, że z pobranych opłat za gospodarowanie odpadami pokrywane są koszty: odbierania, transportu, zbierania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, tworzenia i utrzymania punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych, a także obsługi administracyjnej całego systemu. 12 marca br. Zgromadzenie Związku Międzygminnego GOAP ustaliło stawki opłat za gospodarowanie odpadami zbieranymi w sposób selektywny na 12,00 zł miesięcznie od osoby a za zagospodarowanie odpadów zbieranych w sposób nieselektywny 20,00 zł.

Dodatkowo dla mieszkańców, którzy zdecydują się na prowadzenie selektywnej zbiórki odpadów przyjęto metodę naliczania degresywnego. Co to oznacza? W gospodarstwach domowych liczących do trzech członków każda osoba płaci 100% stawki podstawowej. W gospodarstwie 4-osobowym stawka dla każdego członka wyniesie 95%, w 5-osobowym – 90%, w 6-osobowym – 85%, 7-osobowym – 80% itd. W gospodarstwach 13-osobowych i liczniejszych stawka dla każdej osoby wyniesie 50%.

Czy nowy system obejmie wszystkich mieszkańców?

Właściciele i zarządcy nieruchomości są zobowiązani do złożenia deklaracji, w których określą liczbę osób. Dane te będą weryfikowane i kontrolowane. W nowym systemie gospodarowania odpadami na terenie Związku Międzygminnego przewiduje się wprowadzenie specjalnego znakowania pojemników, kontenerów i worków przeznaczonych do gromadzenia odpadów komunalnych zmieszanych oraz zbieranych w sposób selektywny. Znakowanie opierać się będzie o czipy i naklejki z kodem paskowym, identyfikującym między innymi właściciela nieruchomości, typ pojemnika i rodzaj zbieranego odpadu. Wprowadzenie elektronicznego znakowania urządzeń do gromadzenia odpadów umożliwi objęcie wszystkich właścicieli nieruchomości zorganizowanym systemem odbioru odpadów oraz uszczelnienie ich strumienia. 

Dlaczego stawki opłat ustala się przed rozstrzygnięciem przetargu na odbiór odpadów?

Ogłaszając przetarg Związek Międzygminny, jako jednostka administracji publicznej, musi mieć uchwalony budżet oraz ujęte w nim środki finansowe. Koszty odbioru odpadów są ważnym ale jednym z wielu elementów systemu zagospodarowania odpadów. Ich wysokość wynikająca z przetargów oraz wpływ na koszty funkcjonowania całego systemu będą analizowane i na tej podstawie będą aktualizowane budżet Związku oraz stawki opłat.

Kto po 1 lipca 2013 r. będzie odbierał moje śmieci?

Firma wyłoniona w przetargu na odbiór odpadów z danego sektora, który przeprowadzi Związek Międzygminny. Będzie on koordynował i nadzorował działanie całego systemu odbioru i przetwarzania odpadów. Zarządzając nim Związek zapewni osiągniecie wymaganych poziomów odzysku i recyklingu oraz możliwość segregowania odpadów.

Co stanie się z moją dotychczasową umową z firmą odbierającą odpady?;

Od 1 lipca 2013 r. odbiór odpadów zapewni Związek Międzygminny. Mieszkańcy, właściciele i zarządcy nieruchomości powinni więc do 30 czerwca 2013r. rozwiązać dotychczasowe, zawarte indywidualnie, umowy na odbieranie odpadów komunalnych.

Kto dostarczy pojemniki na odpady?

ZM GOAP zapewni właścicielom nieruchomości pojemniki na odpady oraz zadba o ich właściwe oznakowanie.

Kto jest zobowiązany składać deklarację o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami? 

Właściciel nieruchomości, pod pojęciem tym rozumie się także współwłaścicieli, użytkowników wieczystych oraz jednostki organizacyjne i osoby posiadające nieruchomość w zarządzie lub użytkowaniu, a także inne podmioty władające nieruchomością.

Gdzie będą dostępne deklaracje, kiedy i do kogo należy je złożyć?

Termin składania deklaracji zgodnie z uchwałą Zgromadzenia Związku upływa 3 czerwca br. Druki deklaracji będą dostępne na stronie internetowej ZM GOAP, w urzędach gmin uczestników Związku. Rozpatrywana jest także możliwość ich dostarczenia właścicielem nieruchomości poprzez wykorzystanie istniejącego w gminach systemu dystrybucji pism urzędowych. 

Jakie będą konsekwencje nie złożenia deklaracji przez właściciela nieruchomości? 

W przypadku nie złożenia deklaracji przewodniczący Związku Międzygminnego określi w drodze decyzji wysokość opłaty, biorąc pod uwagę szacunki, w tym średnią ilość odpadów powstających na nieruchomościach o podobnym charakterze.

Jakie działania będą podejmowane wobec właścicieli nie uiszczających opłat lub nie uiszczających ich w terminie?

W razie stwierdzenia, że właściciel nieruchomości nie uiścił opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi albo uiścił je w wysokości niższej od należnej przewodniczący Związku Międzygminnego określi w drodze decyzji wysokość zaległości z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Ustalone zaległości zostaną wyegzekwowane zgodnie z przepisami prawa.

Ilu urzędników będzie obsługiwać nowy system gospodarowania odpadami?

Zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Środowiska w instytucjach realizujących zadania związane z wdrożeniem w gminach nowego systemu gospodarowania odpadami 1 pracownik powinien przypadać na 10-15 tys. mieszkańców, analogicznie w systemie skarbowym jeden pracownik przypada na 10 tys. osób. Na terenie działania ZM GOAP mieszka ponad 715 tys. osób.

Dlaczego w niektórych gminach przyjęto niskie stawki opłat na poziomie około 10 zł za odpady segregowane?

Opłaty ustalane przez gminy są zróżnicowane. Podstawą ustalenia wysokości opłat powinny być rzeczywiste koszty funkcjonowania systemu. Zgodnie z ustawą opłata ma pokrywać koszty odbioru i przetwarzania odpadów oraz obsługi administracyjnej systemu. Nie wiadomo czy gminy uchwalające opłaty na niskim poziomie dokonały należytej analizy kosztów, jakie ich elementy uwzględniły i czy przyjęte stawki zapewnią właściwe zagospodarowanie odpadów oraz osiągnięcie wymaganych poziomów odzysku. Możliwe, że przy niskich stawkach gminy będą zmuszone dopłacać do systemu lub podnieść stawki, a jeśli nie zostanie osiągnięty wymagany poziom recyklingu także ponosić wysokie kary. Propozycje ZM GOAP dotyczące metody naliczania opłat oraz ich stawek wynikają ze szczegółowych analiz przeprowadzonych przez specjalistyczne firmy. Funkcjonowanie systemu będzie monitorowane i optymalizowane. Działania firm odbierających odpady oraz instalacji ich przetwarzania będą kontrolowane i analizowanie przez ZM GOAP. Na tej podstawie będą podejmowane decyzje zmierzające do racjonalizacji kosztów oraz obniżania stawek opłat.